"Hastalıkları iyileştirmek, hafifletmek veya önlemek amacıyla başvurulan teknik ve bilimsel çalışmaların tümü, tababet" (TDK Büyük Sözlüğü) İngilizce bir sözlükteki tanım da çok farklı değil: Medicine is the treatment of illness and injuries by doctors and nurses. (Colin's dictionary). Yani; tıp hastalıkların ve yaralanmaların doktorlar ve hemşireler tarafından tedavi edilmesidir. Peki Sağlık nedir? Bireyin fiziksel, sosyal ve ruhsal yönden tam bir iyilik durumunda olması, vücut esenliği, esenlik, sıhhat, afiyet (TDK Büyük Sözlüğü) Dünya Sağlık Örgütü'ne göre sağlık: "Health is a state of physical, mental and social well-being in which disease and infirmity are absent." Yani; sağlık, hastalık ve sakatlığın olmadığı, fiziksel, ruhsal ve sosyal iyi olma halidir. Bu iki tanımdan çıkan sonuç nedir? Demek ki TIP sağlıkla değil hastalıkla ilgilenir. İşte fonksiyonel tıp bu çarpık durumun doğurduğu bir ihtiyaç nedeniyle ortaya çıkmış farklı anlayışla tıbbi literatürün (bilimsel yayınların) yeniden yorumlanması ve tıp sanatının yeni yorumla uygulanmasıdır. Bu yeni yorumlanma ve uygulama biçimini, yani fonksiyonel tıbbı tarif etmeden önce mevcut durumu tasvir edelim. Gerçekten de Tıp ile Sağlık ilişkisindeki bu normalden sapmanın bu kadar kanıksanması, tıbbın branşlara yani dallara, hatta yan dallara ayrılması sürecinin olağan bir sonucudur. Her daldaki doktor kendi dalındaki ve hatta o dalın bazı yapraklarındaki(!) hastalıkları konusunda uzmanlaşmıştır. Diğer yapraklarla(!) bile ilgilenmez olmuştur. Çünkü artık hastalar ilgili dal uzmanlarını çoktan geçmiş, ilgili yaprak uzmanlarının muayenehane veya kliniklerinde sıraya girmek istemektedirler. Nasıl mı? Anlatayım. Yanılıyorsam düzeltin. Günümüz iletişim çağında artık örneğin, gözünüzle ilgili bir sorununuz olsa doktora gitmeden önce Google'dan başlayıp internette şöyle bir tur atmaz mısınız? Eee sıradan bir hasta da sizin gibi yapmaz mı? Yapar tabii ki. Az ya da çok önceden bir bilgi kuşanır. Öyle bomboş, hazırlıksız doktora gidilir mi? Gidilmez. İnternetten hazırlanıp gidilen ilk doktorun karşısında öğrenilenler bir kontrol edilmiş olur. Yani muayene ve tetkik sonuçları, reçete ve ameliyat önerileri geldiğinde bilgiler ya pekişir, derinleşir, ya da "selfie" teşhisin tamamen konuyla ilgisiz olduğu ortaya çıkar. Olsun sil baştan, yeniden internet, Google, youtube derken bir veya birkaç saat veya bir veya bazıları için birçok gün ve hatta gece. Bir süre sonra artık hastalık bulguları, hastalığın evreleri, ameliyat teknikleri epeyce çalışılır ve öğrenilir. Sonunda ameliyatı yapacak kadar olmasa da epeyce bir birikimi olur hastanın. Sıra iyi bir cerrah bulmaya gelir. Nerede arayacağız? Tabii ki internet, Google, youtube, instagram, facebook. Kim en çok video (ama kısa video, uzun uzun vaktimiz yok, çabuk anlat bitir, hemen anlayalım) paylaştıysa. Arama motoruna hastalığın ya da ameliyatın adını yazar yazmaz ilk sıralarda görülen doktorların sayfaları, videoları, paylaşımları, vb öncelikli olarak kontrol edilir. Bu arada ilk sayfada çıkmak için para verildiğinin kanıtı olan Google Reklam yazısı görülse de, çok önemsenmez, anlamı üzerinde çok düşünülmez. Sadece ve sadece bu ameliyatları yapan doktoru bulmaya gelir sıra. Ünlülerin, zenginlerin bu tür ameliyatlarını yapan, televizyonlarda sıkça görülen, öğle üstü veya akşam üstü her telden kadın programlarında halkı bilinçlendiren en ünlü cerrah araştırmaları başlar. Bu cerrah alanındaki diğer birçok konudan iyice uzaklaşmış olmalıdır ki sadece bu konuda keskinleşsin. Günümüzde tıbbın mevcut durumunun tasviri bana göre böyle. Bana göre diyorum. Tamamen yanılıyor olabilirim. İstisnalar elbette vardır. Yaygın ve genel durum böyle diye düşünüyorum. Veya zannediyorum. Şimdi gelelim benim fonksiyonel tıp derken nasıl bir şey anladığıma. Hastalıkları dallara göre sınıflayıp, her dala hatta yandallara uzmanlıklar ve uzmanlar görevlendirmek ileri uzmanlık gerektiren akut olaylarda ve cerrahi girişimlerde harikalar, hatta abartmıyorum mucizeler yaratabiliyor. Tıkanmış bir koroner arteri (kalbi besleyen atardamarı) yarım saat içinde el bileğinden sokulan ince bir borucukla üç boyutlu olarak görüntüleyip, tıkalı bölüme stent (damarı içten destekleyecek file yapısında bir destek) ile oluşan sorunu matematik olarak çözebilmek mucize değil de nedir? Dalın, yan dalın, hatta yaprağın solarken müdahale edilmesi diye benzetelim bu durumu. Peki ağacın dibine çamaşır suyu dökülüyor da birçok farklı dallarda yapraklar solmaya, sararmaya, hatta kuruyup dökülmeye başladılarsa. Biz dalların uzmanları olarak kendi dallarımızdaki yaprakları kurtarmaya çalışırken ağacın köküne damlayan çamaşır suyunu fark etmek, durdurmak hangi daldaki uzmanın görevi? İşte bu görev gözümüzü dallardan, yapraklardan indirip köklere bakmayı gerektirir. Birilerinin bu ağacın yapraklarında görülen hastalıkların ağacın köklerinden de kaynaklanabileceğine dikkat etmesi gerekliliğidir fonksiyonel tıbbın gerekçesi. Yani birilerinin de ağacın dibindeki toprakla, suyla ilgilenmesi, ağacın beslenmesini kendine görev edinenlerin yaptığı iştir fonksiyonel tıp. Yeni bir tıp değildir. Alternatif tıp değildir. Tamamlayıcı tıp değildir. Fonksiyonel tıp tam olarak tıptır. Daha geniş bir açıdan, daha bütüncül bir bakış açısıyla tıbbi bilgilerin farklı bir yorumudur. Neden hala bazıları fonksiyonel tıp adını duyar duymaz kuru bir inatla reddediyor? Neden ateşli muhalifleri var? Ve bu konu bu kadar basit ve sade ise neden fark edilmesi bu kadar zaman aldı? O konuda benim anlayabildiklerimi de "Neden kimsenin haberi yok?" başlıklı yazımda anlatmaya çalıştım...
Önce Tıp nedir?